Oferta dla instytucji finansowych – Krajowy Punkt Kontaktowy

Instytucje finansowe (banki, firm leasingowe, fundusze pożyczkowe, poręczeniowe, fundusze inwestycyjne) mogą ubiegać się o rolę narodowych pośredników finansowych programów ramowych UE na lata 2014-2020. Od sierpnia 2014 r. uruchamiane są kolejne instrumenty gwarancyjne i kapitałowe, służące poprawie dostępu do finansowania dla europejskich przedsiębiorców. Informacje dotyczące udziału instytucji finansowych w systemie wdrażania instrumentów finansowych programów UE dostępne są w Krajowym Punkcie Kontaktowym.

Aktualna oferta dla instytucji finansowych

Program COSME

W ramach Instrumentu Gwarancji Kredytowych (Loan Guarantee Facility, LGF) programu COSME, Europejski Fundusz Inwestycyjny udostępnia gwarancje portfelowe dla instytucji finansowych oferujących produkty finansowe dla małych i średnich przedsiębiorstw. Instrument obejmuje również regwarancje, tzn. gwarancje EFI dla instytucji gwarancyjnych, udzielających następnie gwarancji instytucjom finansowym oferującym produkty dla MŚP, oraz gwarancje dla sekurytyzacji portfeli instrumentów dłużnych dla MŚP. Gwarancje EFI w ramach LGF obejmują do 50% ewentualnych strat w kapitale i odsetkach, poniesionych przez pośrednika finansowego z tytułu pojedynczej transakcji oraz do 20% portfela objętego umową (cap rate).
Gwarancjami instrumentu LGF może być objęte finansowanie dłużne dla przedsiębiorstw spełniających definicję MŚP stosowaną przez Komisję Europejską, tzn. zatrudniających do 250 osób, o obrotach nieprzekraczających 50 mln EUR lub sumie bilansowej do 43 mln EUR. Finansowanie może być przeznaczone na inwestycje w środki trwałe (rzeczowe i niematerialne) bądź na kapitał obrotowy i musi być udzielone na okres minimum roku. Maksymalny okres obowiązywania gwarancji to 10 lat. Maksymalna wartość gwarancji EFI w ramach jednej transakcji, zawartej przez pośrednika z przedsiębiorcą, to 1,5 mln euro. Gwarancje są bezpłatne zarówno dla pośredników finansowych, jak i przedsiębiorców korzystających z preferencyjnego finansowania.
W ramach Instrumentu Kapitałowego dla Wzrostu (Equity Facility for Growth, EFG) programu COSME, EFI oferuje finansowanie udziałowe dla funduszy realizujących inwestycje podwyższonego ryzyka (venture capital, mezzanine) w małe i średnie przedsiębiorstwa w fazie ekspansji lub wzrostu. Fundusze – pośrednicy finansowi instrumentu EFG – będą prowadzić działalność na zasadach komercyjnych, co zapewni objęcie finansowaniem MŚP o najwyższym potencjale rozwoju. Finansowanie ze strony EFI obejmuje od 7,5% do 25% kapitału pośrednika finansowego, przy czym maksymalna wartość finansowania EFI dla jednego pośrednika nie może przekroczyć 30 mln euro. Inwestycje EFI obejmują okres od 5 do 15 lat.

Oba instrumenty finansowe programu COSME zostały uruchomione 4 sierpnia 2014 r. Nabór kandydatów na pośredników finansowych ma charakter ciągły i trwa do roku 2020.

Program Horyzont 2020

InnovFin SME Guarantee to instrument gwarancyjny programu Horyzont 2020, poprawiający dostępność finansowania dłużnego dla innowacyjnych przedsiębiorstw do 500 zatrudnionych. Zasada działania jest zbliżona do instrumentu LGF w programie COSME: EFI udostępnia gwarancje bądź regwarancje dla instytucji finansowych, oferujących produkty finansowe dla MŚP oraz „Small Midcaps” (przedsiębiorstw wykraczających poza definicję MŚP, zatrudniających poniżej 500 osób). Gwarancjami mogą być objęte kredyty bądź inne formy finansowania dłużnego o wartości od 25 tys. do 7,5 mln euro. Finansowanie może dotyczyć inwestycji (środki rzeczowe, wartości niematerialne i prawne), kapitału obrotowego oraz przeniesienia zorganizowanej części przedsiębiorstwa, z zastrzeżeniem że muszą to być nowe umowy (bez refinansowania istniejących zobowiązań). Z finansowania mogą korzystać przedsiębiorcy spełniający przynajmniej jedno z kilkunastu określonych przez EFI, umownych kryteriów innowacyjności (np. szybki wzrost, posiadanie patentów, udział w programach wsparcia innowacyjności, inwestycje w działalność badawczą).
Gwarancje obejmują do 50% potencjalnych strat (uwzględniających kapitał i odsetki) pośrednika finansowego z tytułu poszczególnych umów finansowania. Gwarancja ma charakter portfelowy i nie jest ograniczona (nie występuje cap rate). Koszt gwarancji dla pośrednika finansowego w stosunku rocznym wynosi 0,5-0,8% bieżącej ekspozycji EFI z tytułu gwarancji. Pośrednik jest zobowiązany do obniżenia ceny finansowania oferowanego przedsiębiorstwom – beneficjentom końcowym instrumentu.
Nabór kandydatów na pośredników finansowych instrumentu został ogłoszony 4 sierpnia 2014 r. i będzie trwał do roku 2020.
Drugi z instrumentów gwarancyjnych programu Horyzont 2020 to InnovFin Midcap Guarantee. Instrument służy poprawie dostępu do finansowania dla innowacyjnych przedsiębiorców zatrudniających do 3000 pracowników, którzy ze względu na wysokość niezbędnego finansowania bądź poziom zatrudnienia nie kwalifikują się do skorzystania z InnovFin SME Guarantee. W ramach instrumentu Europejski Bank Inwestycyjny udziela gwarancji portfelowych pokrywających do 50% potencjalnych strat pośredników finansowych z tytułu udzielonego finansowania. Gwarancja nie jest ograniczona (nie występuje cap) i jest płatna dla pośrednika. Wartość transakcji objętych gwarancją może wynosić od 1 do 50 mln euro.
Nabór kandydatów na pośredników finansowych instrumentu został ogłoszony 28 maja 2015 r. i będzie trwał do roku 2020.
InnovFin Equity to instrument kapitałowy, w ramach którego EFI oferuje finansowanie inwestorskie dla funduszy VC, funduszy aniołów biznesu, wehikułów transferu technologii, funduszy social impact oraz funduszy funduszy. Podmioty wspierane przez EFI są zorientowane na innowacje i inwestują w przedsiębiorstwa we wczesnej fazie rozwoju. EFI finansuje do 25% (a w szczególnych przypadkach do 50%) kapitalizacji funduszy. Może skapitalizować także fundusze wieloetapowe inwestujące zarówno na wczesnych etapach rozwoju, jak i w fazę ekspansji i wzrostu
Instrument został uruchomiony 15 czerwca 2015 r. EFI oczekuje na oferty od zarządzających funduszami do 30 września 2020 r.

Program zatrudnienia i innowacji społecznych “EaSI”

W ramach EaSI Mirofinance Guarantee Europejski Fundusz Inwestycyjny oferuje gwarancje portfelowe dla instytucji finansowych, udzielających mikropożyczek (finansowania dłużnego do wysokości 25 tys. euro) przeznaczonych na zakładanie lub rozwijanie działalności mikroprzedsiębiorstw (zatrudniających do 9 osób, których obroty lub wartość bilansowa nie przekraczają 2 mln euro). Gwarancja pokryje do 80% ew. straty pośrednika i jest ograniczona do 30% portfela. Finansowanie może być przeznaczone na koszty związane z zakładaniem lub rozwojem mikroprzedsiębiorstw, tzn. inwestycje, kapitał obrotowy, nabycie licencji itp. Pośrednik korzystający z gwarancji jest zobowiązany do udostępnienia finansowania dla mikroprzedsiębiorców na zasadach preferencyjnych, np. oferując wydłużony okres finansowania, obniżenie ceny finansowania, obniżenie wymogów dotyczących zabezpieczeń itp.
W ramach EasI EFI oferuje także gwarancje dla finansowania przedsiębiorstw społecznych. Parametry gwarancji są analogiczne do gwarancji dla mikrofinansowania, natomiast wartość finansowania objętego gwarancją, udzielonego dla przedsiębiorstwa społecznego, wynosi do 500 tys. euro.
Gwarancje w ramach programu EaSI są bezpłatne.
Nabór kandydatów na pośredników finansowych instrumentu został ogłoszony przez EFI 24 czerwca 2015 r. i będzie trwał do roku 2023. Oferta instrumentów gwarancyjnych programu EaSI zostanie uzupełniona o regwarancje dla mikrofinansowania oraz dla finansowania przedsiębiorstw społecznych. Ponadto dostępne będą pożyczki i finansowanie kapitałowe dla instytucji finansowych udzielających mikropożyczek.

Program Kreatywna Europa

W programie Kreatywna Europa dostępna jest gwarancja portfelowa dla instytucji finansowych oferujących finansowanie dla przedsiębiorców i instytucji z sektorów kultury kreatywnych. Gwarancja udzielana przez EFI pokrywa do 70% straty pośrednika, przy ograniczeniu (cap) wynoszącym 10, 18 lub 25% wartości portfela. Gwarancją można zabezpieczyć finansowanie do wysokości 2 mln euro.

Źródła informacji

Szczegółowa treść ogłoszeń o naborach (Calls for Expression of Interest), wraz z parametrami instrumentów i procedurą aplikowania (jęz. angielski):

Instrumenty gwarancyjne:

Instrumenty kapitałowe:

Szczegółowe informacje dotyczące procedur aplikacyjnych dostępne są w Krajowym Punkcie Kontaktowym ds. Instrumentów Finansowych Programów UE. KPK oferuje także bezpłatne warsztaty dla instytucji finansowych – kandydatów na pośredników instrumentów finansowych programów UE.

Nowe warunki gwarancji COSME i InnovFin SMEG w związku z epidemią COVID-19

W związku z zakłóceniami gospodarczymi związanymi z epidemią COVID-19, Europejski Fundusz Inwestycyjny ogłosił nowe warunki instrumentów gwarancyjnych, stanowiące reakcję na zwiększone zapotrzebowanie europejskich przedsiębiorców na finansowanie zwrotne. Opublikowana 6 kwietnia 2020 r. propozycja stanowi realizację zamierzeń ogłoszonych przez Komisję Europejską 13 marca w komunikacie COM(2020)112 i dotyczy modyfikacji instrumentów gwarancyjnych programów COSME (Loan Guarantee Facility) oraz Horyzont 2020 (InnovFin SME Guarantee). Zmiany obejmują: uruchomienie specjalnych, ograniczonych czasowo kopert gwarancyjnych „COVID-19”, które dzięki bardziej atrakcyjnym parametrom poprawią dostęp europejskich przedsiębiorców do finansowania obrotowego, oraz modyfikacje podstawowych parametrów instrumentów gwarancyjnych, umożliwiające pośrednikom finansowym proponowanie bardziej elastycznych warunków finansowania.

W ramach instrumentu gwarancyjnego programu COSME, zmiany obejmują:

Wprowadzenie okna „COSME COVID-19”, z gwarancją obejmującą finansowanie udzielane od 6 kwietnia do 31 grudnia 2020 r., o następujących parametrach:

zabezpieczenie gwarancją do 80% (wobec dotychczasowych 50%),
gwarancja obejmuje finansowanie o charakterze obrotowym, udzielane przedsiębiorcom z sektora MŚP (w tym w formie pożyczek podporządkowanych, mezzainowych, leasingu zwrotnego bądź gwarancji bankowych),
maksymalny poziom cap rate (ograniczenie odpowiedzialności EFI z tytułu wypłat gwarancji, w zależności od oczekiwanych strat na portfelu) został podniesiony do 25% (wobec dotychczasowych 20%),
minimalny poziom ryzyka ponoszonego przez pośrednika finansowego został obniżony do 10% (dotychczas 20%)
maksymalna wartość pożyczki objętej gwarancją to równowartość 150 tys. EUR, minimalny okres spłaty to 12 miesięcy, okres obowiązywania gwarancji to maksymalnie 10 lat,
gwarancja obejmuje tylko nowe transakcje, zawarte w okresie od 6 kwietnia do 31 grudnia 2020 r.,
termin składania aplikacji to 30 czerwca 2020 r.

Nowe warunki gwarancji są dostępne:

dla aktualnych pośredników COSME, którzy nie planują zwiększenia wartości portfela objętego gwarancją – po podpisaniu porozumienia z Europejskim Funduszem Inwestycyjnym,
dla aktualnych pośredników COSME, którzy ubiegają się o zwiększenie wartości portfela objętego gwarancją – po przejściu uproszczonego procesu aplikacyjnego,
dla nowych kandydatów na pośredników finansowych COSME – po przejściu pełnego procesu aplikacyjnego.

Europejski Fundusz Inwestycyjny wprowadził również zmiany parametrów instrumentu gwarancyjnego programu COSME, które będą obowiązywać również po zakończeniu wdrażania instrumentu „COSME COVID-19”. Zmiany te obejmują:

przedłużenie okresu dostępności w ramach aktualnie realizowanych umów gwarancji COSME o 6 miesięcy,
objęcie gwarancją ewentualnych strat pośrednika z tytułu odroczenia spłat, zmian harmonogramu spłat bądź wprowadzenia wakacji kredytowych dla klienta (takie przypadki będą uznawane za Restrukturyzację Transakcji, zgodnie z warunkami gwarancji COSME),
przedłużenie maksymalnego okresu zapadalności transakcji odnawialnych objętych gwarancją z 5 do 9 lat,
w przypadku Restrukturyzacji Transakcji dokonanej w okresie do 31.12.2020 r., gwarancja obejmuje skapitalizowane odsetki naliczone do 360 dni (dotychczas do 90 dni).

Analogiczne zmiany dotyczą umów regwarancji.

W ramach instrumentu gwarancyjnego InnovFin SMEG programu Horyzont 2020, zmiany obejmują:

Wprowadzenie okna „InnovFin SMEG COVID-19”, z gwarancją obejmującą finansowanie udzielane od 6 kwietnia 2020 r. do 31 marca 2021 r., o następujących parametrach:

zabezpieczenie gwarancją do 80% (wobec dotychczasowych 50%),
gwarancja obejmuje finansowanie o wartości do 7,5 mln EUR, o charakterze obrotowym, udzielane przedsiębiorcom zatrudniających poniżej 3000 pracowników (dotychczas: poniżej 500 pracowników)
minimalny poziom ryzyka ponoszonego przez pośrednika finansowego został obniżony do 10% (dotychczas 20%),
kryteria innowacyjności i cyfryzacji, kwalifikujące przedsiębiorcę do skorzystania z gwarancji, zostały złagodzone,
gwarancja obejmuje transakcje zawarte w okresie od 6 kwietnia 2020 r. do 31 marca 2021 r., w tym refinansowanie już realizowanych transakcji objętych gwarancją InnovFin,
termin składania aplikacji to 30 czerwca 2020 r.

Nowe warunki gwarancji są dostępne:

dla aktualnych pośredników InnovFin SMEG, którzy nie planują zwiększenia wartości portfela objętego gwarancją – po podpisaniu porozumienia z Europejskim Funduszem Inwestycyjnym,
dla aktualnych pośredników InnovFin SMEG, którzy ubiegają się o zwiększenie wartości portfela objętego gwarancją – po przejściu uproszczonego procesu aplikacyjnego,
dla nowych kandydatów na pośredników finansowych InnovFin SMEG – po przejściu pełnego procesu aplikacyjnego.

Europejski Fundusz Inwestycyjny wprowadził również zmiany parametrów instrumentu gwarancyjnego InnovFin SMEG, które będą obowiązywać również po zakończeniu wdrażania instrumentu „InnovFin SMEG COVID-19”. Zmiany te obejmują:

możliwość objęcia gwarancją również finansowania dla przedsiębiorców od 500 do 3000 zatrudnionych, tzw. „dużych midcaps” (uprzednio wyłącznie poniżej 500 zatrudnionych),
objęcie gwarancją ewentualnych strat pośrednika z tytułu odroczenia spłat, zmian harmonogramu spłat bądź wprowadzenia wakacji kredytowych dla klienta,
dopuszczenie objęcia gwarancją finansowania pomostowego, o minimalnej zapadalności transakcji 6 miesięcy,
przedłużenie maksymalnego okresu zapadalności transakcji odnawialnych objętych gwarancją z 3 do 6 lat,
w przypadku restrukturyzacji bądź podobnych zdarzeń dotyczących transakcji z klientem, mających miejsce w okresie do 31.03.2021 r., gwarancja obejmuje skapitalizowane odsetki naliczone do 360 dni (dotychczas do 90 dni).

Analogiczne zmiany dotyczą umów regwarancji. W szczególności, oznacza to, że pośrednik finansowy korzystający z regwarancji EFI, może udzielać sub-pośrednikom gwarancji (bądź innych instrumentów podziału ryzyka) zabezpieczających do 90% finansowania udzielonego przedsiębiorcom.

Źródła informacji:

COSME Loan Guarantee Facility

InnoivFin SME Guarantee

Prezentacja Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego z podsumowaniem zmian.

Europejski Fundusz Gwarancyjny

Fundusz jest przeznaczony dla przedsiębiorstw z Unii Europejskiej, które mają kłopoty z powodu spowolnienia gospodarczego, ale byłyby wystarczająco silne, aby uzyskać pożyczkę w przypadku braku kryzysu związanego z COVID-19. Mobilizując dodatkowe środki finansowe w wys. 25 mld EUR, EBI dąży do wygenerowania do 200 miliardów euro dla gospodarki. Więcej na tej stronie.