26 czerwca 2020 r. przedstawiciele Komisji Europejskiej oraz Grupy EBI (Europejskiego Banku Inwestycyjnego i Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego) przekazali najnowsze informacje nt. stanu przygotowania Europejskiego Funduszu Gwarancyjnego.
EFG stanowi odpowiedź na kryzys wywołany epidemią COVID-19 i ma na celu ułatwienie europejskim przedsiębiorcom dostępu do finansowania płynnościowego. Finansowanie ma mieć charakter zwrotny i będzie udostępniane przez działające w krajach członkowskich instytucje finansowe – np. banki, fundusze inwestycyjne, fundusze venture capital itp. W ramach EFG instytucje te otrzymają dostęp m.in. do instrumentów podziału ryzyka, pozwalających im zaoferować preferencyjne warunki finansowania.
Planowany budżet Funduszu w wysokości 25 mld EUR ma zapewnić finansowanie o wartości nawet 200 mld EUR. Na budżet złożą się państwa członkowskie UE, przy czym warunkiem rozpoczęcia działalności będzie zadeklarowanie przez fundatorów co najmniej 60% wkładów. Decyzje dotyczące udziału są aktualnie podejmowane na poziomie państw członkowskich. Przedstawiciele EBI spodziewają się, że deklaracje pozwalające na uruchomienie Funduszu zostają złożone w ciągu najbliższych tygodni. Pozwoli to na zaproszenie do współpracy instytucji finansowych – kandydatów na pośredników finansowych EFG – wkrótce po letnim sezonie wakacyjnym, tj. prawdopodobnie już we wrześniu 2020 r.
Rola pośredników finansowych EFG będzie podobna, jak w ramach aktualnie wdrażanych instrumentów finansowych programów UE, zarządzanych przez Europejski Bank Inwestycyjny i Europejski Fundusz Inwestycyjny. W ramach EFG zostaną uruchomione:
- gwarancje portfelowe ograniczone (z cap rate) i nieograniczone („uncapped”), zbliżone do aktualnych instrumentów gwarancyjnych COSME oraz InnovFin,
- regwarancje, przeznaczone dla narodowych banków rozwoju oraz krajowych systemów gwarancyjnych,
- instrumenty sekurytyzacyjne,
- finansowanie wysokiego ryzyka, dłużne (venture loans) oraz kapitałowe.
Co szczególnie istotne, przy wdrożeniu EFG zostaną wykorzystane sprawdzone procedury, znane z aktualnych instrumentów finansowych Grupy EBI.
Celem EFG będzie dostarczenie europejskim przedsiębiorcom finansowania płynnościowego, w formie pożyczek oraz kapitału udziałowego. Środki Funduszu zostaną wykorzystane wg popytu zgłaszanego przez poszczególne kraje. Nie przewiduje się „kopert narodowych”, gwarantujących poszczególnym państwom określone środki Funduszu. W celu zapewnienia sprawiedliwego podziału, zostaną natomiast wprowadzone limity maksymalnego wykorzystania.
Wobec (praktycznie całkowitego) wykorzystania budżetu instrumentu gwarancyjnego programu COSME, jak również niepewności co do daty uruchomienia instrumentów programu InvestEU, Europejski Fundusz Gwarancyjny stanowi interesującą propozycję dla instytucji finansowych zainteresowanych udziałem w systemie wdrażania unijnych instrumentów finansowych. Wsparcie informacyjne w zakresie EFG oraz innych inicjatyw UE zapewnia Krajowy Punkt Kontaktowy ds. Instrumentów Finansowych Programów UE.