Mikro i Małe przedsiębiorstwa wciąż potrzebują lepszego dostępu do kredytu – jak wynika z najnowszego Raportu o sytuacji mikro, małych i średnich firm latach 2021-2022 pt. „Sinusoida nastrojów – w cieniu kolejnych wyzwań”, opublikowanego dzisiaj przez Bank Pekao S.A. pod patronatem m.in. Krajowego Punktu Kontaktowego ds. Instrumentów Finansowych Programów UE
W najnowszym badaniu spadł odsetek firm korzystających z zewnętrznych źródeł finansowania przy prowadzeniu działalności gospodarczej w porównaniu do 2020 roku. Na pytanie
o przyczynę finansowania działalności wyłącznie ze środków własnych wygenerowanych z bieżącej działalności, większość ankietowanych wskazywało na brak potrzeby albo niechęć do zadłużenia. Potrzeba ta pojawiła się wraz z początkiem pandemii, kiedy przy kurczących się środkach własnych, firmy znacznie częściej niż do tej pory posiłkowały się zewnętrznymi źródłami finansowania. W roku 2022 jedynie 22% przedsiębiorców chce w dalszym ciągu finansować bieżącą działalność środkami zewnętrznymi. W ostatnich latach widać, że wzrasta skłonność przedsiębiorstw do finansowania bieżącej działalności środkami własnymi. Potwierdza to tezę, że finansowanie zewnętrzne pochodziło w 2020 roku przede wszystkim z programów rządowych, a duży wzrost odsetka firm korzystających z takiego finansowania należy traktować raczej jako zdarzenie jednorazowe. Najlepiej dostęp do finansowania zewnętrznego w okresie ostatnich 12 miesięcy oceniają średnie firmy, które w ubiegłym roku oceniały ten obszar stosunkowo nisko. Gorzej oceniają ten dostęp firmy mniejsze. Wzrasta znaczenie gwarancji kredytowych udzielanych przez instytucje publiczne typu BGK czy EFI.
Według autorów raportu programy pomocowe, w tym instrumenty finansowe UE oferowane przez Europejski Fundusz Inwestycyjny, zapewniły przedsiębiorcom dostęp do finansowania w czasach kryzysu. Programy finansowe uruchamiane od początku epidemii COVID-19 (zarówno przez rząd, Komisje Europejską, jak również sektor prywatny) pozytywnie wpłynęły na dostępność finansowania zewnętrznego także w Polsce.
– W czasie pandemii do ponad pół miliona polskich przedsiębiorców trafiło poprzez banki ok 244 mld zł. Największą tarczą pomocową była tarcza BGK, realizowana w postaci pakietu programów gwarancyjnych wespół z bankami komercyjnymi i spółdzielczymi oraz przedsiębiorcami leasingowymi, którzy na swoje ryzyko udzielały kredytów i leasingu przedsiębiorcom dotkniętym skutkami pandemii. To dowód na solidarne i odpowiedzialne podjęcie polskich banków do klienta. Opublikowany dzisiaj raport bardzo dobrze obrazuje skalę tej niebywałej współpracy i pomocy jaką niosły banki w czasie kryzysu- powiedział Krzysztof Pietraszkiewicz, prezes Związku Banków Polskich
W raporcie podkreśla się, że kwestia zachowania płynności finansowej firm, nie tylko w pierwszych miesiącach ograniczeń wprowadzonych w związku z sytuacją epidemiczną, ale przez cały okres pandemii COVID-19, była kluczowa. Firmy pozbawione z dnia na dzień przychodów i możliwości regulowania bieżących należności, musiały zostać wsparte przez sektor publiczny i prywatny w okresie, w którym prowadzenie działalności gospodarczej było utrudnione, a w przypadku niektórych branż wręcz niemożliwe. Uruchomiono w tym czasie liczne instrumenty finansowe zapewniające dostęp do dotacji (tarcza finansowa PFR), niskooprocentowanego finansowania obrotowego (dopłaty do oprocentowania, wakacje kredytowe, preferencyjne linie kredytowe) czy ułatwienia związane z pozyskaniem finansowania zewnętrznego (gwarancje kredytowe). Rozluźniono procedury oceny zdolności kredytowej w bankach.
Wszystkie te rozwiązania zdecydowanie wpłynęły na to, że udało się w dużym stopniu, sądząc po wynikach badania, zminimalizować negatywne skutki dostępu do finansowania zewnętrznego w warunkach dużego spowolnienia gospodarczego.
– Sektor MMSP odgrywa ogromną rolę w produkcie krajowym brutto, jak i w rozwoju szeroko rozumianej gospodarki. Ale nadal istnieje konieczność dalszego wzmacniania tego sektora, także w dostępie do finansowania zewnętrznego. Tu jesteśmy bardzo wdzięczni naszym partnerom -krajowym i unijnym takim jak BGK i EFI za wsparcie i bardzo dobrą współprace na rzecz naszych przedsiębiorców– powiedziała Magdalena Zmitrowicz, wiceprezes Banku Pekao, zarządzająca Pionem Bankowości Przedsiębiorstw.
Sektor MŚP był największym beneficjentem pomocy publicznej w ramach walki ze skutkami gospodarczymi pandemii COVID-19. Najnowszy raport pokazuje sytuację mikro małych i średnich przedsiębiorstw w oparciu o wywiady z siedmioma tysiącami przedsiębiorców.
Raport nie byłby pełny bez rozmów z ekspertami – ekonomistami czy wykładowcami akademickimi. Do analizy ilościowej, której wyniki podzielone są na regiony i podregiony, została dołączona część analityczna, która pozwala pełniej zrozumieć zawarte informacje. Publikacja najnowszego raportu zbiega się bowiem z wyjątkowo trudnym czasem dla Polski i Europy: przewiduje się, że jesienią nastąpi uderzenie kolejnej fali koronawirusa, a napaść Rosji na Ukrainę wywiera wpływ nie tylko na nasz kraj, ale i cały kontynent.
– Tegoroczna edycja raportu trafia na grunt szczególnych potrzeb – mówi Dominika Byrska, dyrektor Biura Produktów i Procesów Kredytowych w Banku Pekao. – Napięta, skomplikowana sytuacja, zarówno w kraju, jak i w skali globalnej, wywołuje w przedsiębiorcach, ekonomistach i analitykach naturalną potrzebę posiadania dokładnych, kompleksowo zebranych i przejrzyście opracowanych informacji. Jestem pewna, że najnowszy raport Banku Pekao spełnia tę potrzebę w odniesieniu do sektora mikro, małych i średnich firm. Bank Pekao należy do grona instytucji, które chcą posiadać na ten temat możliwie dokładne dane, aby zapewnić najwyższą jakość usług swoim klientom z sektora MMŚP i jak najlepiej rozumieć ich potrzeby – dodaje dyrektor.
Inauguracji raportu towarzyszyła debata na temat aktualnej sytuacji gospodarczej i dostępu przedsiębiorców do finansowania, w której wzięli udział Mateusz Olszak, dyrektor Departamentu Gwarancji i Poręczeń, BGK, Ernest Pytlarczyk, główny ekonomista, Bank Pekao S.A, Krzysztof Walarowski, prezes zarządu Perun S.A. oraz Arkadiusz Lewicki, dyrektor KPK ds. Instrumentów Finansowych Programów UE. Zapytani o nowe przyszłość i nowe źródła wsparcia akcji kredytowej dla mikro, małych i średnich przedsiębiorców przedstawiciele BGK i KPK odpowiedzieli:
– BGK był i będzie solidnym filarem wsparcia sektora mikro, małych i średnich przedsiębiorców w Polsce. Również teraz w czasie kryzysu wywołanego konfliktem wschodnim. Jesteśmy gotowi do uruchomienia nowych instrumentów finansowych. Umożliwiają to przyjęte w ostatnich miesiącach regulacje krajowe i unijne. Na pewno kluczowa będzie tu kontynuacja współpracy z naszym podstawowym partnerem jakim jest sektor bankowy- powiedział Mateusz Olszak, dyrektor Departamentu Gwarancji i Poręczeń, BGK.
– Programy ramowe UE oraz powiązane z nimi- np. nadal dostępny w Polsce PanEuropejski Fundusz Gwarancyjny (EFG), dostępny także w Banku Pekao SA, mogą być ważnym źródłem wsparcia polskich przedsiębiorców, także dotkniętych kryzysem. Oferta w tym zakresie będzie dostępna tylko do wyczerpania środków, ale nie później niż do końca roku kiedy wygasa pozwolenie Komisji Europejskiej na ten program pomocowy. Drugim ważnym programem który już warto mieć na uwadze, jest program InvestEU, który powinien w Polsce ruszyć rynkowo jeszcze w tym roku, Zachęcam do bieżącego śledzenia portalu KPK w tym zakresie- powiedział Arkadiusz Lewicki dyrektor KPK ds. Instrumentów Finansowych Programów UE.
Do pobrania: